Hướng dẫn thay tụ điều hòa tại nhà trong tích tắc

Khi máy lạnh hoạt động không ổn định, nhiều khách hàng thường nghĩ ngay tới tụ hỏng và muốn ngay thay tụ điều hòa mới để khắc phục nhanh chóng. Đây là thao tác tưởng chừng đơn giản nhưng thực tế lại tiềm ẩn nhiều rủi ro và mất an toàn nếu không nắm rõ cách làm. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu tổng quan hơn về vấn đề này và biết khi nào nên tự xử lý, khi nào cần gọi thợ.

1. Tụ điều hòa là gì?

Tụ điều hòa (còn gọi là tụ điện, tụ kích block, tụ đề máy lạnh,…) là linh kiện có khả năng tích trữ và giải phóng năng lượng điện trong thời gian ngắn. Trong hệ thống điều hòa, tụ điện đóng vai trò như “bộ trợ lực”, hỗ trợ máy nén và quạt dàn nóng khởi động, đồng thời duy trì sự chênh lệch pha điện, giúp động cơ vận hành mượt mà và ổn định. 

Về cấu tạo, tụ đề máy lạnh thường có hình trụ kim loại, được kết nối trực tiếp với máy nén thông qua các chân khởi động và chân chung. Dù nhỏ bé, nhưng tụ lại giữ vai trò quan trọng trong toàn bộ chu trình vận hành của máy điều hòa.

2. Các loại tụ điện phổ biến trên thị trường

Tại thị trường Việt Nam, tụ điều hòa thường được sản xuất với nhiều mẫu mã, thương hiệu và thông số khác nhau. Tuy nhiên, nếu xét về cấu tạo và chức năng, tụ điều hòa thường được chia thành 2 nhóm chính:

Đặc điểm	Tụ điện đơn (L)	Tụ điện kép (U)
Cấu tạo	1 cuộn tụ, 2 chân kết nối	2 tụ trong 1 vỏ, 3 chân kết nối (C, H, FAN)
Chức năng	Hỗ trợ riêng block hoặc quạt	Hỗ trợ đồng thời cả block và quạt
Kích thước	Thường nhỏ gọn hơn, nhẹ hơn	Lớn hơn một chút do chứa 2 cuộn tụ
Thông số	20, 25, 35, 40, 45, 50 (µF)	2, 15, 35, 50 (µF)
Ưu điểm	Giá thành rẻ, dễ thay thế, nếu hỏng chỉ cần đổi đúng tụ đó	Tiện lợi, gọn gàng, tiết kiệm không gian, lắp đặt nhanh chóng
Nhược điểm	Nếu cần cho cả block và quạt thì phải dùng 2 tụ riêng	Khi một cuộn hỏng thường phải thay thế cả tụ, chi phí cao hơn
Điều hòa sử dụng	Panasonic, Midea, Funiki, Samsung, Sharp	Daikin, Casper, LG, Hitachi, Sharp, Toshiba

3. Vì sao tụ điều hòa bị hỏng?

Trong quá trình sử dụng, tụ điều hòa có thể bị suy giảm điện dung hoặc hỏng, dẫn đến máy lạnh hoạt động yếu, không khởi động đúng cách hoặc hiệu suất giảm. Hư hỏng của tụ thường không xảy ra ngẫu nhiên mà bắt nguồn từ một số nguyên nhân phổ biến mà bạn nên nắm rõ.

3.1. Hoạt động quá công suất

Khi máy lạnh vận hành liên tục ở công suất cao, đặc biệt trong những ngày nắng nóng, tụ điều hòa phải làm việc nhiều hơn so với thiết kế. Việc duy trì nhiệt độ thấp dưới 20°C trong thời gian dài, sử dụng máy 24/24 hoặc đặt dàn nóng ở nơi quá nóng đều khiến tụ nhanh chóng suy giảm điện dung và hư hỏng, làm giảm hiệu suất hoạt động của toàn bộ hệ thống.

3.2. Nguồn điện không ổn định

Điện áp thất thường hoặc dòng điện quá tải là nguyên nhân phổ biến khiến tụ cục nóng phải chịu áp lực lớn. Nếu điện áp liên tục dao động dưới 190V hoặc vượt quá 220V, lõi tụ sẽ nóng lên, dẫn đến phồng hoặc rò rỉ dầu. Trong trường hợp nghiêm trọng, tụ có thể bị chảy nổ, làm gián đoạn toàn bộ hệ thống làm lạnh và ảnh hưởng đến các linh kiện khác.

3.3. Chất lượng linh kiện kém

Tại Việt Nam, nhiều người dùng thường ưu tiên chọn tụ điều hòa giá rẻ mà ít quan tâm đến chất lượng hay thương hiệu. Việc sử dụng linh kiện kém chất lượng, không đạt chuẩn dễ dẫn đến suy giảm điện dung, phồng tụ, rò rỉ dầu hoặc hỏng sớm. Mặc dù tiết kiệm chi phí ban đầu, nhưng về lâu dài, việc này có thể gây hư hỏng block, quạt và tăng chi phí sửa chữa tổng thể.

4. Hướng dẫn thay tụ điều hòa an toàn tại nhà

Việc thay tụ điều hòa tại nhà đòi hỏi vừa có dụng cụ đầy đủ, vừa nắm vững kiến thức cơ bản về điện và cấu tạo máy. Thao tác phải được thực hiện cẩn thận, theo đúng quy trình để đảm bảo an toàn cho người thực hiện và tránh làm hỏng các linh kiện khác. Trước khi bắt tay vào thay tụ, bạn nên chuẩn bị đầy đủ các bước và dụng cụ cần thiết sau đây.

• Chọn đúng loại tụ: Bạn cần căn cứ vào thông số µF và điện áp ghi trên tụ cũ để chọn đúng loại. Sử dụng sai thông số có thể khiến thiết bị không thể hoạt động bình thường.
• Ngắt nguồn điện hoàn toàn: Để đảm bảo an toàn khi thao tác, cần kiểm tra thật kỹ các nguồn điện và ngắt aptomat. Đây là bước quan trọng giúp tránh nguy cơ giật điện trong quá trình thay tụ.
• Ghi lại thứ tự giắc cắm: trước khi rút dây ra khỏi tụ cũ, hãy ghi chú hoặc chụp ảnh thứ tự các giắc cắm để đấu tụ chính xác, tránh nhầm lẫn dây.

4.1. Quy trình thay tụ điện đơn

Bước 1: Xác định các chân của máy nén: chân chung, chân chạy và chân đề.

Bước 2: Kết nối chân chung của block vào một chân nguồn trên cầu nối dàn nóng.

Bước 3: Kết nối chân chạy và chân đề của máy nén với các chân tương ứng trên tụ điều hòa.

Bước 4: Cắm dây nguồn từ cầu nối dàn nóng vào chân chạy trên tụ đề máy lạnh.

4.2. Quy trình thay tụ điện kép

Với tụ điện kép, quy trình thay thế sẽ phức tạp hơn, đòi hỏi kiến thức chuyên môn của người sửa chữa.

Bước 1: Xác định ý nghĩa của các ký hiệu trên tụ điện.

• H: tương ứng với chân đề của máy nén.
• C: tương ứng với chân chạy của block và quạt.
• FAN: tương ứng với chân đề của quạt

Bước 2: Cắm chân chạy của quạt và chân chạy của block vào chân chung C ở tụ điều hòa.

Bước 3: Kết nối chân đề của block với chân H trên tụ

Bước 4: Kết nối chân chung của block và quạt vào 1 nguồn điện bất kỳ ở cầu nối.

Bước 5: Cắm 1 nguồn điện ở cầu nối vào chân C của tụ điều hòa.

5. Giải đáp các thắc mắc về tụ điều hòa

Như vậy, Cơ điện Tân Việt đã chia sẻ với bạn chi tiết về tụ điều hòa và cách thay tụ điều hòa tại nhà trong tích tắc. Dù vậy, an toàn vẫn là trên hết. Nếu điều hòa xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, tốt nhất nên liên hệ các đơn vị sửa chữa chuyên nghiệp để được kiểm tra và hỗ trợ kịp thời. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ chúng tôi qua Hotline 0969 939 210 để được tư vấn và báo giá.